Politechnika Warszawska - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Słyszenie i percepcja dźwięku

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 103A-TLRTM-MSP-SPD
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Słyszenie i percepcja dźwięku
Jednostka: Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych
Grupy: ( Komunikacja multimedialna )-Informatyka w multimediach-mgr.-EITI
( Przedmioty techniczne )---EITI
( Przedmioty zaawansowane obieralne )-Radiokomunikacja i techniki multimedialne-mgr.-EITI
( Przedmioty zaawansowane obieralne )-Techniki bezprzewodowe i multimedialne-mgr.-EITI
( Przedmioty zaawansowane techniczne )--mgr.-EITI
Punkty ECTS i inne: 4.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
Język prowadzenia: polski
Jednostka decyzyjna:

103000 - Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych

Kod wydziałowy:

SPD

Numer wersji:

1

Skrócony opis:

Program przedmiotu ma na celu zaznajomienie studentów z działaniem i właściwościami układu słuchowego przy analizie i przetwarzaniu dźwięku. Wykład przedstawia budowę układu słuchowego z uwzględnieniem znaczenia akustycznych właściwości ucha zewnętrznego, roli ucha środkowego oraz funkcji analitycznych ucha wewnętrznego. Omówione są zasadnicze zjawiska i cechy wrażeniowe związane ze słuchem, w powiązaniu z odpowiednimi wymiarami fizycznymi dźwięku, takie jak: filtrowanie (analiza widmowa) sygnałów w układzie słuchowym, wzajemne maskowanie (zagłuszanie) dźwięków, powstawanie wrażenia głośności i wysokości dźwięków o prostej i złożonej strukturze widma częstotliwościowego, właściwości integracyjne i rozdzielczość czasowa układu słuchowego oraz słyszenie dwuuszne (binauralne) ze szczególnym uwzględnieniem słyszenia kierunkowego i binauralnego zmniejszenia maskowania. Omówione są podstawy metod pomiarowych stosowanych w badaniach słuchu.
Efektem kształcenia (...)

Pełny opis:

Program przedmiotu ma na celu zaznajomienie studentów z działaniem i
właściwościami układu słuchowego przy analizie i przetwarzaniu dźwięku.
Wykład przedstawia budowę układu słuchowego z uwzględnieniem znaczenia
akustycznych właściwości ucha zewnętrznego, roli ucha środkowego oraz
funkcji analitycznych ucha wewnętrznego. Omówione są zasadnicze
zjawiska i cechy wrażeniowe związane ze słuchem, w powiązaniu z
odpowiednimi wymiarami fizycznymi dźwięku, takie jak: filtrowanie
(analiza widmowa) sygnałów w układzie słuchowym, wzajemne maskowanie
(zagłuszanie) dźwięków, powstawanie wrażenia głośności i wysokości
dźwięków o prostej i złożonej strukturze widma częstotliwościowego,
właściwości integracyjne i rozdzielczość czasowa układu słuchowego oraz
słyszenie dwuuszne (binauralne) ze szczególnym uwzględnieniem słyszenia
kierunkowego i binauralnego zmniejszenia maskowania. Omówione są
podstawy metod pomiarowych stosowanych w badaniach słuchu.

Efektem kształcenia jest uzyskanie wiedzy o charakterze podstawowym, o
działaniu i właściwościach układu słuchowego oraz o metodach
pomiarowych stosowanych w badaniach słuchu. Uzyskana wiedza służyć może
do bardziej świadomego korzystania ze środków technicznych przy
kształtowania dźwięku oraz być wykorzystana przy modelowaniu działania
układu słuchowego w rozwiązaniach technicznych.


Treść wykładu

  1. Budowa i działanie układu słuchowego. Akustyczne właściwości ucha zewnętrznego i środkowego. Właściwości ucha wewnętrznego z
    uwzględnieniem mechanizmów aktywnych. Podstawy neurofizjologiczne
    słyszenia. Modele układu słuchowego. [4 godz]

  2. Cechy fizyczne i wrażeniowe dźwięku. Wielkości fizyczne i
    wielkości wrażeniowe charakteryzujące dźwięk. Miary stosowane w opisie
    dźwięku. Wskaźniki obliczeniowe głośności, szorstkości, tonalności i
    fluktuacji obwiedni. [1 godz]

  3. Głośność dźwięku. Próg słyszenia. Zakres dynamiki układu
    słuchowego. Prawo Webera-Fechnera. Sumowanie głośności w czasie i
    częstotliwości. Skale wartościowania głośności (skale fonów i sonów).
    Dyskryminacja natężenia - progi różnicowe natężenia dźwięku. Percepcja
    głośności dźwięków prostych (tonów) i dźwięków złożonych. [3 godz]

  4. Właściwości słuchu, jako analizatora widma. Wzajemne maskowanie
    dźwięków. Maskowanie jednoczesne, następcze i wsteczne. Filtry słuchowe
    i ich modelowanie. [3 godz.]

  5. Wysokości dźwięku. Wysokość dźwięków prostych (tonów) i złożonych
    (wielotonów harmonicznych i nieharmonicznych). Skala wrażeniowa
    wysokości dźwięku [skala meli). Dyskryminacja częstotliwości - progi
    różnicowe częstotliwości. Model percepcji wysokości dźwięków złożonych.
    [3 godz]

  6. Nieliniowość układu słuchowego. Tony kombinacyjne
    (zniekształcenia intermodulacyjne) i harmoniczne słuchowe. [2 godz)]

  7. Przetwarzanie niestacjonarnych sygnałów dźwiękowych w układzie
    słuchowym: Percepcja dźwięków zmiennych w czasie. Rozdzielczość czasowa
    słuchu. Postrzeganie zmian obwiedni czasowej dźwięku. [3 godz]

  8. Słyszenie dwuuszne, percepcja przestrzenna dźwięków. Lokalizacja
    źródła dźwięku. Odbiór dźwięku przy odsłuchu głośnikowym i
    słuchawkowym. Rola słyszenia dwuusznego i jednousznego. Słyszenie
    przestrzenne w warunkach odbić dźwięku. Zmniejszenie maskowania przy
    słyszeniu dwuusznym. [3 godz]

  9. Uszkodzenia słuchu. Natura uszkodzeń słuchu. Zaburzenia percepcji
    głośności przy uszkodzonym słuchu. Zmiany rozdzielczości
    częstotliwościowej, czasowej i selektywności słuchu. [2 godz]

  10. Metody pomiaru słuchu. Techniki pomiaru progów detekcji, progów
    dyskryminacji, skalowanie wrażeń. [4 godz]

  11. Modele psychoakustyczne stosowane przy kompresji danych. Podstawy
    kodowania percepcyjnego w kompresji danych. [2 godz.]


Zakres laboratorium
  1. Skalowanie głośności i dyskryminacja natężenia dźwięku:
    wyznaczanie krzywych poziomu głośności (w fonach), skali głośności (w
    sonach) oraz progów różnicowych natężenia dźwięku [3 godz].

  2. Maskowanie: pomiar krzywych maskowania wynikających z
    oddziaływania pasmowego i szerokopasmowego szumu maskującego [3 godz].

  3. Filtry słuchowe: wyznaczenie charakterystyki filtrów słuchowych
    metodą Pattersona (1976 r.). [3 godz]

  4. Postrzeganie zmian częstotliwości, wysokość dźwięku: wyznaczanie
    progu różnicowego częstotliwości, pomiar wysokości dźwięków złożonych
    (wielotonów). [3 godz]

  5. Postrzeganie zmian czasowych w dźwięku: pomiary integracji i
    dyskryminacji czasowej w układzie słuchowym oraz funkcji przenoszenia
    modulacji (TMTF - temporal modulation transfer function) układu
    słuchowego. [3 godz.]

Literatura:

    1. B. C. J. Moore. Wprowadzenie do psychologii słyszenia. PWN 1999.

    2. U. Jorasz. Wykłady z psychoakustyki. Wydawnictwo Naukowe UAM 1998.

    3. E. Ozimek. Dźwięk i jego percepcja. Aspekty fizyczne i
      psychoakustyczne. PWN 2002.

    4. W. Hartmann, W. M. Signals, Sound, and Sensation. AIP Press,
      Springer-Verlag, New York 1998.

Metody i kryteria oceniania:

Przedmiot jest zaliczany na podstawie wyników dwóch kolokwiów
przeprowadzanych w czasie semestru i wyników pięciu ćwiczeń
laboratoryjnych. Udział kolokwiów w ocenie całkowitej wynosi 60%, a
zaliczenie ćwiczeń laboratoryjnych 40%.

Zajęcia w cyklu "rok akademicki 2020/2021 - sem. letni" (zakończony)

Okres: 2021-02-20 - 2021-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Laboratorium, 15 godzin, 24 miejsc więcej informacji
Wykład, 30 godzin, 24 miejsc więcej informacji
Koordynatorzy: Jan Żera
Prowadzący grup: Agnieszka Pietrzak, Jan Żera
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Ocena łączna
Jednostka realizująca:

103400 - Instytut Radioelektroniki i Technik Multimedialnych

Zajęcia w cyklu "rok akademicki 2020/2021 - sem. zimowy" (zakończony)

Okres: 2020-10-01 - 2021-02-19
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Laboratorium, 15 godzin, 24 miejsc więcej informacji
Wykład, 30 godzin, 24 miejsc więcej informacji
Koordynatorzy: Jan Żera
Prowadzący grup: Jan Żera
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Ocena łączna
Jednostka realizująca:

103400 - Instytut Radioelektroniki i Technik Multimedialnych

Zajęcia w cyklu "rok akademicki 2019/2020 - sem. letni" (zakończony)

Okres: 2020-02-22 - 2020-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Laboratorium, 15 godzin, 24 miejsc więcej informacji
Wykład, 30 godzin, 24 miejsc więcej informacji
Koordynatorzy: Jan Żera
Prowadzący grup: Agnieszka Pietrzak, Jan Żera
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Ocena łączna
Jednostka realizująca:

103400 - Instytut Radioelektroniki i Technik Multimedialnych

Zajęcia w cyklu "rok akademicki 2019/2020 - sem. zimowy" (zakończony)

Okres: 2019-10-01 - 2020-02-21
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Laboratorium, 15 godzin, 24 miejsc więcej informacji
Wykład, 30 godzin, 24 miejsc więcej informacji
Koordynatorzy: Jan Żera
Prowadzący grup: Jan Żera
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Ocena łączna
Jednostka realizująca:

103400 - Instytut Radioelektroniki i Technik Multimedialnych

Zajęcia w cyklu "rok akademicki 2018/2019 - sem. letni" (zakończony)

Okres: 2019-02-18 - 2019-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Laboratorium, 15 godzin, 24 miejsc więcej informacji
Wykład, 30 godzin, 24 miejsc więcej informacji
Koordynatorzy: Jan Żera
Prowadzący grup: Agnieszka Pietrzak, Jan Żera
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Ocena łączna
Jednostka realizująca:

103400 - Instytut Radioelektroniki i Technik Multimedialnych

Zajęcia w cyklu "rok akademicki 2018/2019 - sem. zimowy" (zakończony)

Okres: 2018-10-01 - 2019-02-17
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Laboratorium, 15 godzin, 24 miejsc więcej informacji
Wykład, 30 godzin, 24 miejsc więcej informacji
Koordynatorzy: Jan Żera
Prowadzący grup: Jan Żera
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Ocena łączna
Jednostka realizująca:

103400 - Instytut Radioelektroniki i Technik Multimedialnych

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Politechnika Warszawska.
pl. Politechniki 1, 00-661 Warszawa tel: (22) 234 7211 https://pw.edu.pl kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.0.0-7 (2024-03-18)