Filozofia w kontekście nauki i techniki: seminarium dla doktorantów
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 6603A-KDPL-FNTSD |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Filozofia w kontekście nauki i techniki: seminarium dla doktorantów |
Jednostka: | Wydział Administracji i Nauk Społecznych |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
6.00
|
Język prowadzenia: | polski |
Skrócony opis: |
(a) przedstawienie i omówienie klasycznych problemów i metod filozoficznych oraz ich związków z zagadnieniami nauk ścisłych, przyrodniczych i technicznych, (b) ukazanie filozofii jako środka wiązania problematyki nauk humanistycznych i społecznych z naukami ścisłymi, przyrodniczymi i technicznymi "filozofia w nauce i nauka w filozofii", różnice pomiędzy naukami społecznymi i humanistycznymi a techniką i naukami matematyczno-przyrodniczymi, (c) przedstawienie podstawowych kierunków i stanowisk filozoficznych uwzględnieniem ich roli w powstawaniu nowych teorii naukowych (ogólna i szczególna teoria względności, mechanika kwantowa, mechanika klasyczna, podstawowe teorie matematyczne i informatyczne (m.in. teoria zbiorów, teoria kategorii, teoria toposów), (d) elementy filozofii techniki i nauki, w tym główne teorie rozwoju nauki i techniki wraz z ich mechanizmami, (e) ukazanie roli filozofii dla rozwoju współczesnej nauki, techniki i społeczeństwa |
Pełny opis: |
Por. punkt poprzedni oraz: uczestnicy seminarium przygotowują referaty na tematy uzgodnione z prowadzącymi seminarium. Referaty te są przedmiotem otwartej dyskusji uczestników seminarium i prowadzących; prowadzący uzupełniają dyskutowane problemy o kwestie powiązane z treściami referatów, do których referaty nie odnoszą się bezpośrednio. Przykładowa lista tematów referatów oraz problemów omawianych w trakcie seminarium: 1. Co to jest filozofia? Główne kierunki i działy filozofii. 2. Metody filozoficzne. Filozofia a nauka. 3. Podstawowe terminy filozoficzne, ich znaczenie i zastosowanie. 4. Podstawowe teorie fizyczne a filozofia 5. Powstanie filozofii i nauki (matematyki). Pierwsi filozofowie – presokratycy. 6. Teorie prawdy i wiedzy. 7. Koncepcje bytu. Bycie a byt u Heideggera. 8. Problem uniwersaliów. 9. Forma (idea) u Platona i Arystotelesa 10. Metody fenomenologiczne. 11. Technika a nauki ścisłe: różnice i podobieństwa. 12. Główne problemy etyki a nauka. 13. Poglądy Heideggera na technikę. 14. Ewolucja poglądów w filozofii nauki: model kumulatywny, Koło Wiedeńskie, Popper, Kuhn, Lakatos, Feyerabend. 15. Postmodernizm i dekonstrukcjonizm. 16. Problem dusza/ciało. 17. Kartezjusz a sceptycyzm. 18. Podział sądów u Kanta. 19. Teoria czterech przyczyn u Arystotelesa. 20. Intuicja w badaniach naukowych i technice. 21. Sztuczna inteligencja. 22. Filozofia techniki. 23. Analiza pojęcia przyczyny i związku przyczynowego Inne propozycje do ustalenia w czasie seminarium w uzgodnieniu z jego uczestnikami i w zależności od ich potrzeb. |
Literatura: |
Literatura podstawowa: 1. W. Tatarkiewicz: Historia filozofii, t. 1-3, PWN (liczne wydania) 2. A. B. Stępień „Wstęp do filozofii”, RW KUL (kilka wydań). 3. K. Ajdukiewicz Zagadnienia i kierunki filozofii (Teoria poznania, Metafizyka), Warszawa 1984; Literatura uzupełniająca: Odpowiednie pozycje będą zalecane adekwatnie do wybranych tematów referatów seminaryjnych W zalecanych pozycjach będą wskazywane odpowiednie fragmenty. Poniżej podano przykładowe pozycje, ale lista jest otwarta: 1. R. Ingarden U podstaw teorii poznania, Warszawa 1971; 2. G. Reale Historia filozofii starożytnej, (3 tomy), RW KUL, Lublin 1997; 3. R. Murawski Filozofia matematyki. Zarys dziejów, PWN, Warszawa 1995; 4. V. Dusek Wprowadzenie do filozofii techniki, Wyd. WAM, Kraków 2011 5. G. Parsons The Philosophy of Design, Polity Press, Cambridge 2016 6. R. Ingarden Książeczka o człowieku, wiele wydań; 7. R. Ingarden Wykłady z etyki, PWN 1989; 8. K. Wojtyła Osoba i czyn, wiele wydań. 9. I. Kant Krytyka czystego rozumu, t. I, II, PWN, W-wa 1986; 10. M. Heidegger Bycie i czas, PWN, W-wa 1994; 11. Platon Parmenides, wiele wydań; 12. Kartezjusz Rozprawa o metodzie, wiele wydań; 13. Euklides Elementy (dostępne w Internecie); 14. G. Frege Sens i znaczenie. w: G. Frege Pisma semantyczne, PWN Warszawa 1977. 15. Z. Król Platon i podstawy matematyki współczesnej. Pojęcie liczby u Platona, Wydawnictwo Rolewski, Złotoria k/Torunia 2005; 16. Z. Król Platonism and the development of mathematics. Infinity and geometry, Wyd. IFiS PAN, Warszawa 2015. |
Efekty uczenia się: |
Wiedza: Doktorant zna i rozumie podstawowe stanowiska i metody filozoficzne w kontekście współczesnej wiedzy naukowej i techniki. Dostrzega związek rozwoju nauki i techniki z filozofią w kontekście rzeczowym i historycznym. Zna i rozumie podstawowe teorie, stanowiska i zagadnienia w filozofii nauki, filozofii techniki oraz filozofii matematyki (w tym informatyki). Zna i rozumie specyfikę i rolę współczesnych nauk humanistycznych dla rozwoju nauki i techniki. [[Powyższe efekty wpisują się w następujące efekty dot. wiedzy określone dla Szkoły: a) w stopniu umożliwiającym rewizję istniejących paradygmatów – światowy dorobek, obejmujący podstawy teoretyczne oraz zagadnienia ogólne i wybrane zagadnienia szczegółowe – właściwe dla wybranych dyscyplin naukowych reprezentowanych w szkole, w tym najnowsze osiągnięcia nauki w obszarze prowadzonych badań, b) główne tendencje rozwojowe dyscyplin naukowych reprezentowanych w szkole, c) metodologię badań naukowych w dyscyplinach reprezentowanych w szkole, d) zasady upowszechniania wyników działalności naukowej, także w trybie otwartego dostępu, e) fundamentalne dylematy współczesnej cywilizacji, f) ekonomiczne, prawne, etyczne i inne istotne uwarunkowania działalności naukowej.]] Umiejętności: Doktorant potrafi dostrzegać związki pomiędzy fundamentalnymi problemami nauki i techniki a filozofią. Umie dostrzegać problemy filozoficzne w swojej dyscyplinie wiedzy. Potrafi posługiwać się podstawowymi kategoriami i terminami filozoficznymi w kontekście problemów nauki i techniki. [Powyższe efekty wpisują się w następujące efekty dot. umiejętności określone dla Szkoły: b) wykorzystywać wiedzę z różnych dziedzin nauki do twórczego identyfikowania, formułowania i innowacyjnego rozwiązywania złożonych problemów lub wykonywania zadań o charakterze badawczym, zwłaszcza problemów i zadań o znacznym potencjale aplikacyjnym, a w szczególności: - definiować cel i przedmiot badań naukowych, formułować hipotezę badawczą, - rozwijać metody, techniki i narzędzia badawcze oraz twórczo je stosować, - wnioskować na podstawie wyników badań naukowych, c) dokonywać krytycznej analizy i oceny wyników badań naukowych, działalności eksperckiej i innych prac o charakterze twórczym oraz ich wkładu w rozwój wiedzy, w szczególności – ocenić przydatność i możliwość wykorzystania wyników prac teoretycznych w praktyce, upowszechniać wyniki działalności naukowej, także w formach popularnych, g) inicjować debatę i uczestniczyć w dyskursie naukowym, prezentować w sposób zrozumiały swoje osiągnięcia i koncepcje oraz przytaczać właściwe argumenty w dyskusjach naukowych oraz debatach publicznych o różnorodnej tematyce, j) samodzielnie planować i działać na rzecz rozwoju własnego oraz innych osób,]] Kompetencje społeczne: a) uznawania znaczenia wiedzy w rozwiązywaniu problemów poznawczych i praktycznych, b) ciągłego podnoszenia kompetencji zawodowych i osobowych, w szczególności poprzez śledzenie i analizowanie najnowszych osiągnięć związanych z reprezentowaną dyscypliną naukową, c) krytycznej oceny dorobku w ramach reprezentowanej dyscypliny naukowej oraz własnego wkładu w rozwój tej dyscypliny, d) inicjowania działań na rzecz interesu publicznego, wypełniania zobowiązań społecznych badaczy i twórców, w tym: - zaangażowania się w kształcenie specjalistów w reprezentowanej dyscyplinie oraz innych działań prowadzących do rozwoju społeczeństwa opartego na wiedzy, - przekazywania społeczeństwu – m.in. poprzez środki masowego przekazu – informacji i opinii dotyczących osiągnięć nauki i techniki we właściwy, powszechnie zrozumiały dla danego kręgu odbiorców sposób, z uzasadnieniem różnych punktów widzenia, e) myślenia i działania w sposób kreatywny i przedsiębiorczy, f) zachowywania się w sposób profesjonalny, przestrzegania zasad etyki zawodowej, podtrzymywania i rozwijania etosu środowisk badawczych i twórczych, w tym: - prowadzenia działalności naukowej w sposób niezależny,]] |
Metody i kryteria oceniania: |
Podstawą zaliczenia przedmiotu jest 1. Obecność na zajęciach, 2. Realizacja przynajmniej jednej prezentacji dotyczącej wybranego z listy tematu, 3. Zainicjowanie i poprowadzenie dyskusji związanej z tematem prezentacji, 4. Aktywny udział w zajęciach (udział w dyskusji, argumentowanie własnego stanowiska etc.), 5. Przesłanie plików z prezentacją ze wskazaniem źródeł i bibliografii. Ocena końcowa będzie określona na podstawie oceny związanej z realizacja powyższych warunków. Ocena 3,0 otrzymuje doktorant, który przedstawił tylko prezentację i przesłał w/w plik. Warunki: aktywne uczestnictwo studenta w zajęciach lub pozytywna ocena pracy zaliczeniowej. Przygotowywanie się do zajęć na podstawie podanej literatury i materiałów źródłowych. |
Zajęcia w cyklu "rok akademicki 2021/2022 - sem. letni" (zakończony)
Okres: | 2022-02-23 - 2022-09-30 |
Przejdź do planu
PN SEM
WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Seminarium, 60 godzin, 10 miejsc
|
|
Koordynatorzy: | Zbigniew Król | |
Prowadzący grup: | Zbigniew Król | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Seminarium - Zaliczenie na ocenę |
Właścicielem praw autorskich jest Politechnika Warszawska.