Politechnika Warszawska - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Filozofia w kontekście nauki i techniki: seminarium dla doktorantów

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 6603A-KDPL-FNTSD
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Filozofia w kontekście nauki i techniki: seminarium dla doktorantów
Jednostka: Wydział Administracji i Nauk Społecznych
Grupy:
Punkty ECTS i inne: 6.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
Język prowadzenia: polski
Skrócony opis:

(a) przedstawienie i omówienie klasycznych problemów i metod filozoficznych oraz ich związków z zagadnieniami nauk ścisłych, przyrodniczych i technicznych,

(b) ukazanie filozofii jako środka wiązania problematyki nauk humanistycznych i społecznych z naukami ścisłymi, przyrodniczymi i technicznymi "filozofia w nauce i nauka w filozofii", różnice pomiędzy naukami społecznymi i humanistycznymi a techniką i naukami matematyczno-przyrodniczymi,

(c) przedstawienie podstawowych kierunków i stanowisk filozoficznych uwzględnieniem ich roli w powstawaniu nowych teorii naukowych (ogólna i szczególna teoria względności, mechanika kwantowa, mechanika klasyczna, podstawowe teorie matematyczne i informatyczne (m.in. teoria zbiorów, teoria kategorii, teoria toposów),

(d) elementy filozofii techniki i nauki, w tym główne teorie rozwoju nauki i techniki wraz z ich mechanizmami,

(e) ukazanie roli filozofii dla rozwoju współczesnej nauki, techniki i społeczeństwa

Pełny opis:

Por. punkt poprzedni oraz:

uczestnicy seminarium przygotowują referaty na tematy uzgodnione z prowadzącymi seminarium. Referaty te są przedmiotem otwartej dyskusji uczestników seminarium i prowadzących; prowadzący uzupełniają dyskutowane problemy o kwestie powiązane z treściami referatów, do których referaty nie odnoszą się bezpośrednio.

Przykładowa lista tematów referatów oraz problemów omawianych w trakcie seminarium:

1. Co to jest filozofia? Główne kierunki i działy filozofii.

2. Metody filozoficzne. Filozofia a nauka.

3. Podstawowe terminy filozoficzne, ich znaczenie i zastosowanie.

4. Podstawowe teorie fizyczne a filozofia

5. Powstanie filozofii i nauki (matematyki). Pierwsi filozofowie – presokratycy.

6. Teorie prawdy i wiedzy.

7. Koncepcje bytu. Bycie a byt u Heideggera.

8. Problem uniwersaliów.

9. Forma (idea) u Platona i Arystotelesa

10. Metody fenomenologiczne.

11. Technika a nauki ścisłe: różnice i podobieństwa.

12. Główne problemy etyki a nauka.

13. Poglądy Heideggera na technikę.

14. Ewolucja poglądów w filozofii nauki: model kumulatywny, Koło Wiedeńskie, Popper, Kuhn, Lakatos, Feyerabend.

15. Postmodernizm i dekonstrukcjonizm.

16. Problem dusza/ciało.

17. Kartezjusz a sceptycyzm.

18. Podział sądów u Kanta.

19. Teoria czterech przyczyn u Arystotelesa.

20. Intuicja w badaniach naukowych i technice.

21. Sztuczna inteligencja.

22. Filozofia techniki.

23. Analiza pojęcia przyczyny i związku przyczynowego

Inne propozycje do ustalenia w czasie seminarium w uzgodnieniu z jego uczestnikami i w zależności od ich potrzeb.

Literatura:

Literatura podstawowa:

1. W. Tatarkiewicz: Historia filozofii, t. 1-3, PWN (liczne wydania)

2. A. B. Stępień „Wstęp do filozofii”, RW KUL (kilka wydań).

3. K. Ajdukiewicz Zagadnienia i kierunki filozofii (Teoria poznania, Metafizyka), Warszawa 1984;

Literatura uzupełniająca:

Odpowiednie pozycje będą zalecane adekwatnie do wybranych tematów referatów seminaryjnych

W zalecanych pozycjach będą wskazywane odpowiednie fragmenty.

Poniżej podano przykładowe pozycje, ale lista jest otwarta:

1. R. Ingarden U podstaw teorii poznania, Warszawa 1971;

2. G. Reale Historia filozofii starożytnej, (3 tomy), RW KUL, Lublin 1997;

3. R. Murawski Filozofia matematyki. Zarys dziejów, PWN, Warszawa 1995;

4. V. Dusek Wprowadzenie do filozofii techniki, Wyd. WAM, Kraków 2011

5. G. Parsons The Philosophy of Design, Polity Press, Cambridge 2016

6. R. Ingarden Książeczka o człowieku, wiele wydań;

7. R. Ingarden Wykłady z etyki, PWN 1989;

8. K. Wojtyła Osoba i czyn, wiele wydań.

9. I. Kant Krytyka czystego rozumu, t. I, II, PWN, W-wa 1986;

10. M. Heidegger Bycie i czas, PWN, W-wa 1994;

11. Platon Parmenides, wiele wydań;

12. Kartezjusz Rozprawa o metodzie, wiele wydań;

13. Euklides Elementy (dostępne w Internecie);

14. G. Frege Sens i znaczenie. w: G. Frege Pisma semantyczne, PWN Warszawa 1977.

15. Z. Król Platon i podstawy matematyki współczesnej. Pojęcie liczby u Platona, Wydawnictwo Rolewski, Złotoria k/Torunia 2005;

16. Z. Król Platonism and the development of mathematics. Infinity and geometry, Wyd. IFiS PAN, Warszawa 2015.

Efekty uczenia się:

Wiedza: Doktorant zna i rozumie podstawowe stanowiska i metody filozoficzne w kontekście współczesnej wiedzy naukowej i techniki. Dostrzega związek rozwoju nauki i techniki z filozofią w kontekście rzeczowym i historycznym. Zna i rozumie podstawowe teorie, stanowiska i zagadnienia w filozofii nauki, filozofii techniki oraz filozofii matematyki (w tym informatyki). Zna i rozumie specyfikę i rolę współczesnych nauk humanistycznych dla rozwoju nauki i techniki.

[[Powyższe efekty wpisują się w następujące efekty dot. wiedzy określone dla Szkoły:

a) w stopniu umożliwiającym rewizję istniejących paradygmatów – światowy dorobek, obejmujący podstawy teoretyczne oraz zagadnienia ogólne i wybrane zagadnienia szczegółowe – właściwe dla wybranych dyscyplin naukowych reprezentowanych w szkole, w tym najnowsze osiągnięcia nauki w obszarze prowadzonych badań,

b) główne tendencje rozwojowe dyscyplin naukowych reprezentowanych w szkole,

c) metodologię badań naukowych w dyscyplinach reprezentowanych w szkole,

d) zasady upowszechniania wyników działalności naukowej, także w trybie otwartego dostępu,

e) fundamentalne dylematy współczesnej cywilizacji,

f) ekonomiczne, prawne, etyczne i inne istotne uwarunkowania działalności naukowej.]]

Umiejętności: Doktorant potrafi dostrzegać związki pomiędzy fundamentalnymi problemami nauki i techniki a filozofią. Umie dostrzegać problemy filozoficzne w swojej dyscyplinie wiedzy. Potrafi posługiwać się podstawowymi kategoriami i terminami filozoficznymi w kontekście problemów nauki i techniki.

[Powyższe efekty wpisują się w następujące efekty dot. umiejętności określone dla Szkoły:

b) wykorzystywać wiedzę z różnych dziedzin nauki do twórczego identyfikowania, formułowania i innowacyjnego rozwiązywania złożonych problemów lub wykonywania zadań o charakterze badawczym, zwłaszcza problemów i zadań o znacznym potencjale aplikacyjnym, a w szczególności:

- definiować cel i przedmiot badań naukowych, formułować hipotezę badawczą,

- rozwijać metody, techniki i narzędzia badawcze oraz twórczo je stosować,

- wnioskować na podstawie wyników badań naukowych,

c) dokonywać krytycznej analizy i oceny wyników badań naukowych, działalności eksperckiej i innych prac o charakterze twórczym oraz ich wkładu w rozwój wiedzy, w szczególności – ocenić przydatność i możliwość wykorzystania wyników prac teoretycznych w praktyce,

upowszechniać wyniki działalności naukowej, także w formach popularnych,

g) inicjować debatę i uczestniczyć w dyskursie naukowym, prezentować w sposób zrozumiały swoje osiągnięcia i koncepcje oraz przytaczać właściwe argumenty w dyskusjach naukowych oraz debatach publicznych o różnorodnej tematyce,

j) samodzielnie planować i działać na rzecz rozwoju własnego oraz innych osób,]]

Kompetencje społeczne:

a) uznawania znaczenia wiedzy w rozwiązywaniu problemów poznawczych i praktycznych,

b) ciągłego podnoszenia kompetencji zawodowych i osobowych, w szczególności poprzez śledzenie i analizowanie najnowszych osiągnięć związanych z reprezentowaną dyscypliną naukową,

c) krytycznej oceny dorobku w ramach reprezentowanej dyscypliny naukowej oraz własnego wkładu w rozwój tej dyscypliny,

d) inicjowania działań na rzecz interesu publicznego, wypełniania zobowiązań społecznych badaczy i twórców, w tym:

- zaangażowania się w kształcenie specjalistów w reprezentowanej dyscyplinie oraz innych działań prowadzących do rozwoju społeczeństwa opartego na wiedzy,

- przekazywania społeczeństwu – m.in. poprzez środki masowego przekazu – informacji i opinii dotyczących osiągnięć nauki i techniki we właściwy, powszechnie zrozumiały dla danego kręgu odbiorców sposób, z uzasadnieniem różnych punktów widzenia,

e) myślenia i działania w sposób kreatywny i przedsiębiorczy,

f) zachowywania się w sposób profesjonalny, przestrzegania zasad etyki zawodowej, podtrzymywania i rozwijania etosu środowisk badawczych i twórczych, w tym:

- prowadzenia działalności naukowej w sposób niezależny,]]

Metody i kryteria oceniania:

Podstawą zaliczenia przedmiotu jest

1. Obecność na zajęciach,

2. Realizacja przynajmniej jednej prezentacji dotyczącej wybranego z listy tematu,

3. Zainicjowanie i poprowadzenie dyskusji związanej z tematem prezentacji,

4. Aktywny udział w zajęciach (udział w dyskusji, argumentowanie własnego stanowiska etc.),

5. Przesłanie plików z prezentacją ze wskazaniem źródeł i bibliografii.

Ocena końcowa będzie określona na podstawie oceny związanej z realizacja powyższych warunków.

Ocena 3,0 otrzymuje doktorant, który przedstawił tylko prezentację i przesłał w/w plik.

Warunki: aktywne uczestnictwo studenta w zajęciach lub pozytywna ocena pracy zaliczeniowej. Przygotowywanie się do zajęć na podstawie podanej literatury i materiałów źródłowych.

Zajęcia w cyklu "rok akademicki 2021/2022 - sem. letni" (zakończony)

Okres: 2022-02-23 - 2022-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Seminarium, 60 godzin, 10 miejsc więcej informacji
Koordynatorzy: Zbigniew Król
Prowadzący grup: Zbigniew Król
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Seminarium - Zaliczenie na ocenę
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Politechnika Warszawska.
pl. Politechniki 1, 00-661 Warszawa tel: (22) 234 7211 https://pw.edu.pl kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.0.0-7 (2024-03-18)